Oświetlenie domu – jak na nim oszczędzać?

Rachunki za prąd wzrosły w 2019 roku w sposób bardziej zauważalny. To powoduje, że szukamy coraz większych oszczędności w każdym miejscu. Oświetlenie generuje nawet do 36 proc. zużycia prądu w domu. To dlatego jednym z pierwszych kroków powinno być wymienienie żarówki na te bardziej energooszczędne.

Oświetlenie do domu – rodzaje źródeł światła

Podwyżki cen prądu w 2019 roku są odczuwalne dla wszystkich. Zakładając najgorszy scenariusz, przeciętny konsument zapłaci za prąd o około 400 zł więcej niż w 2018 roku! W takiej sytuacji liczy się każdy grosz, dlatego niezbędne jest maksymalne oszczędzanie prądu. Oświetlenie w przeciętnym domu stanowi nawet do 36 proc. całkowitego zużycia, warto więc zacząć od niewłączania światła bez potrzeby.

Jednak wyłączenie światła nie zmieni wiele, jeśli nie zaczniemy korzystać z bardziej ekologicznych sposobów oświetlania domu. Tradycyjne żarówki stopniowo wychodzą z użycia, ale i tak w wielu miejscach nadal są podstawowym źródłem światła. Wpływa na to najtańsza cena w porównaniu do nowych technologii. Jednak z drugiej strony ich wydajność jest bardzo niska. Żarówka 100-watowa na światło widzialne przeznacza jedynie 5 proc wytwarzanej energii.

Jakie są inne rodzaje żarówek?

  • ulepszone żarówki halogenowe klasy C – zużywają od 20 do 25 proc. mniej energii niż żarówki tradycyjne. Mogą działać do 2 tys. godzin,
  • ulepszone żarówki halogenowe klasy B – zużywają do 45 proc. mniej energii w porównaniu z tradycyjną żarówką, jednak można z niego korzystać tylko w żarówkach niskonapięciowych. Działają do 3 tys. godzin,
  • świetlówki kompaktowe – zużywają od 65 do 80 proc. mniej energii niż tradycyjna żarówka. Działają od 6 tysięcy do 15 tysięcy godzin. Zawierają rtęć,
  • żarówki LED – są tak samo wydajne jak świetlówki, jednak ich żywotność może trwać ponad 100 tys. godzin. Nie zawierają rtęci.

Jeśli chcemy zaoszczędzić więcej energii w rzadko używanych częściach domu (np. w korytarzach), warto też zastosować lampy z czujnikami ruchu. Światło w takich lampach włącza się tylko wtedy, gdy faktycznie jest potrzebne i pozostaje włączone tylko przez kilka minut. Jest to idealne rozwiązanie – zapewnia bezpieczeństwo, ale i oszczędza energię elektryczną.

Czy żarówki ledowe są energooszczędne? Wszystko o żarówce LED

W oszczędzaniu najskuteczniej pomaga technologia LED, która wypiera inne źródła pobierania światła nie tylko w strefie oświetlenia, ale i np. przy produkcji nowoczesnych telewizorów. Żarówki ledowe są bardzo wytrzymałe. Nie zawierają rtęci, która jest trująca ani innych szkodliwych substancji. Jej popularność powoduje najniższe zużycie energii, co z jednej strony pozwala na podłączenie wielu źródeł światła do jednego gniazda sieciowego. Po drugie łatwo dzięki tej technologii zachować zasady energooszczędności.

Żarówki LED to różne rodzaje źródeł światła – od małych lampek, które pozwalają na stworzenie przytulnego klimatu po zwyczajne żarówki z gwintem E27, E14. Oświetlenie ledowe może stanowić główne źródło światła w mieszkaniu. Obecnie modne jest stosowanie oświetlenia ledowego w podwieszanym suficie, które rozprasza zbyt mocne natężenie jasności. Są jednak osoby, którym nie odpowiada aż tak mocne światło i stosują je jedynie jako źródło punktowe, towarzyszące np. w pracy. W zbyt dużym natężeniu światło to może denerwować i męczyć oczy.

Koszt jednej żarówki o mocy 8 W. (odpowiadający 60 W. w żarówce tradycyjnej) może wynosić od 14 zł do blisko 200 zł. W przypadku wymiany wszystkich żarówek na “LED-y”, zakup może poważnie nadszarpnąć budżet domowy. Jednak profesjonalni sprzedawcy oferują dwuletni okres gwarancji przy ich zakupie. Warto też zwrócić uwagę na koszty wynikające z użytkowania takich żarówek i porównać je do takich samych wydatków z tradycyjnymi. Dzienne zużycie prądu przez żarówkę ledową w październiku 2018 roku kosztowało około 19 groszy (w porównaniu do 1.45 przy zwykłej żarówce).

Oświetlenie halogenowe. Jak je stosować w domu?

Innym pomysłem na energooszczędne oświetlenie w domu są częściowo wyparte przez LED-y żarówki halogenowe. Istnieją dwa typy halogenów – żarówki na napięcie sieciowe 230V i zasilane napięciem obniżonym – 12V i 24V. Można je podzielić w zależności od zastosowania. Np. kapsułki stosowane w lampkach biurkowych czy kinkietach, halogeny z reflektorem występujące w różnych mocach i halogeny na napięcie sieciowe, które z wyglądu przypominają zwykłą żarówkę o normalnym gwincie E27 i E14.

Dają światło bielsze niż żarówki tradycyjne i są zdecydowanie od nich trwalsze. Na rynku istnieje też szeroki rynek opraw, pozwalający na dopasowanie do każdego pomieszczenia. Różne kąty rozsyłu światła stanowią dodatkową zaletę. Dzięki nim można wydzielać odpowiednie strefy w każdym domu. Szeroki kąt rozsyłu światła z żarówek halogenowych często jest wykorzystywany w łazienkach o dużej powierzchni czy w przedpokoju. Konkretne strefy w kuchni mogą zostać oświetlone punktowo (często stosuje się je nad blatami lub zlewem). Dużą zaletą jest wierne oddawanie kolorów w pomieszczeniu i delikatniejszy strumień światła niż w przypadku żarówek LED.

Główna wada halogenów to wytwarzanie wysokiej temperatury w trakcie pracy. Są też znacznie mniej trwałe niż np. świetlówki. Wymagają wykorzystania specjalnych transformatorów i opraw, co dodatkowo wpływa na ich koszt. Trzeba też uważać na ślady palców podczas montażu.

Oświetlenie domu świetlówkami kompaktowymi

Świetlówki kompaktowe to nazwa żarówek o spiralnym lub podłużnym kształcie, ale często występują też w kształcie zwykłej żarówki. Z tego powodu są jednym z najpowszechniejszych zamienników tradycyjnej żarówki. Zbudowane zostały z rury wypełnionej gazem znajdującym się pod ciśnieniem, z domieszką par rtęci. W każdy koniec rury wbudowana jest elektroda (zwykle wolframowa). Świetlówka kompaktowa po włączeniu musi się nagrzać, dlatego światło nie włącza się tak szybko jak w innych źródłach światła. Światło emitowane przez nie może mieć barwę ciepłą lub zimną. Najbardziej korzystne jest stosowanie ich w miejscach, gdzie najczęściej włączane jest światło – np. w salonie lub kuchni. Jednocześnie pobiera tyle samo energii co żarówki LED-owe.

Cena świetlówki w sklepie jest wyższa niż cena tradycyjnych żarówek, ponieważ proces ich produkcji jest bardziej skomplikowany. Z drugiej strony cena zwraca się poprzez zmniejszenie pobieranego prądu. Oszczędności mogą wynieść nawet do 300 zł. w całym okresie eksploatacji. Świetlówki mogą działać nawet do 8 lat. Nowoczesna technologia pozbawia je też szarawej poświaty, która towarzyszyła pierwszym tego typu żarówkom. Nie należy ich wyrzucać po wyczerpaniu do zwykłego kosza na śmieci. W punktach sprzedaży zazwyczaj stoją pojemniki specjalnie do tego przeznaczone. Wtedy zużytą żarówkę można wykorzystać do produkcji kolejnej, co sprzyja ekologii.

Jest to jednak praktyka sprzeczna ze społecznym przyzwyczajeniem i w praktyce prawie nikt tego nie robi. Przeciwnicy świetlówek zaprzeczają też, że nie szkodzą one zdrowiu. Zawarta w nich rtęć do dziś budzi niepokój. Świetlówki zawierają zazwyczaj długie składy na opakowaniu, często niezrozumiałe dla przeciętnego człowieka. Dodatkowo po stłuczeniu się świetlówki trzeba ją zebrać mokrą szmatką i przed wyrzuceniem do kosza w rękawiczkach zapakować do plastikowego woreczka. Następnie przez co najmniej 20 minut musimy wietrzyć pomieszczenie, w którym doszło do stłuczenia się żarówki. Sprzątanie stłuczonej świetlówki odkurzaczem stwarza ryzyko, że szkodliwe opary pozostaną w worku i będą oddziaływać negatywnie na organizm konsumenta przez dłuższy czas.

Oświetlenie energooszczędne – projektowanie oświetlenia w każdym wnętrzu

Powyższe sposoby oświetlenia domu mogą być wykorzystywane w różnych miejscach. Można je podzielić na ogólne, miejscowe i dekoracyjne. Światło ogólne powinno idealnie oświetlać całość danego pomieszczenia. Umiejscowione jest zazwyczaj w jego centralnym punkcie. Podczas czynności takich jak gotowanie, czy w czasie czytania, zastosowanie ma oświetlenie miejscowe (punktowe). Zbudowanie niepowtarzalnego charakteru wnętrza, uwypuklenie walorów i stworzenie miejsca do odpoczynku osiąga się poprzez zastosowanie oświetlenia dekoracyjnego.

Niektóre rodzaje oświetlenia mogą powodować senność. Inne mobilizują organizm do pracy. Bardzo duże znaczenie ma w tym przypadku natężenie i kolor światła. Do przypisywania barwy służy mierzona w Kelwinach temperatura barwowa. Zgodnie z tą miarą wyróżnia się kilka rodzajów barw światła:

  • 1800K – to barwa zapalonej w ciemności świeczki,
  • 2700K – barwa tradycyjnej żarówki wyprodukowanej w Polsce,
  • 3000K – barwa światła z żarówki halogenowej i profesjonalnego oświetlenia LED (i jednocześnie światło które powstaje o wschodzie i zachodzie Słońca),
  • 4000K – barwa biała,
  • 5000K – barwa chłodnobiała.

Najbardziej komfortowe oświetlenie w mieszkaniu mieści się w przedziale od 2700K do 3300K. Taki dobór oświetlenia sprzyja relaksowi, dlatego sprawdzi się w sypialni, w salonie i w pokoju przeznaczonym dla gości. Dobór oświetlenia powinien też być dostosowany do przeznaczenia w danym pomieszczeniu – np. w pokoju dziecięcym, służącym również do odrabiania lekcji można zastosować dodatkowe źródło światła przy biurku.

Kontynuowanie przeglądanie strony oznacza akceptację naszej polityki prywatności. Więcej informacji

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close