Termomodernizacja budynków mieszkalnych jest w Polsce konieczna z kilku powodów. Najważniejszy z nich stanowi jakość powietrza, która jest szczególnie zła w miastach. W 2018 roku na liście 50 miast z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem pojawiło się aż 36 polskich! W poniższym tekście odpowiadamy na pytanie, czym jest termomodernizacja i dlaczego samo oklejenie budynku styropianem nie wystarczy, aby zmniejszyć rachunki za ogrzewanie.

Termomodernizacja domu jednorodzinnego. Czym jest?

Co to jest termomodernizacja? To określenie wprowadzania zmian w konstrukcji budynków, które mają na celu ograniczenie strat ciepła w domu. Termomodernizacja stanowi inwestycję pozwalającą m.in. na zmniejszenie kosztów ogrzewania budynku. Modernizację domów w starym budownictwie wspiera nowelizacja ustawy o termomodernizacji domów jednorodzinnych z 2018 roku, która ma wspierać osoby nie mogące sobie pozwolić choćby na kupno bardziej energooszczędnego pieca. Zwiększenie ochrony cieplnej budynku jest istotne z punktu widzenia obowiązujących przepisów.

Wielu inwestorów sądzi, że termomodernizacja budynków oznacza ocieplenie zewnętrznych ścian czy docieplenie dachu oraz wymianę drzwi i okien na energooszczędne. Owszem – te elementy są bardzo ważne podczas ocieplania budynku, jednak do tych prac można również dołączyć:

• audyt energetyczny budynku,
• zmianę rodzaju ogrzewania budynku,
• izolację przewodów energetycznych,
• modernizację układu przygotowywania ciepłej wody,
• modernizację wentylacji,
• założenie instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii.

Jak widać powyżej, termomodernizacja budynku polegać na poprawie jednego lub kilku elementów, w zależności od potrzeb i możliwości finansowych właściciela budynku. Może jednak oznaczać również spory remont. To inwestor podejmuje ostateczną decyzję dotyczącą zakresu wykonywanych prac. Warto sobie uświadomić, że im więcej czasu i pieniędzy zainwestujemy jednorazowo, tym niższe koszty ogrzewania uzyskamy po zakończeniu prac. Aby przeprowadzone działania przyniosły oczekiwane efekty, powinniśmy uprzedzić je tzw. audytem energetycznym.

Audyt energetyczny budynku, czyli od czego zacząć termoizolację domu

Co to jest audyt energetyczny? To badanie, które ma na celu sprawdzenie przepuszczalności cieplnej budynków mieszkalnych. Specjalista podczas audytu energetycznego pozwoli sprawdzić gdzie w budynku znajdują się mostki termiczne. Badanie pozwala także stwierdzić, jakie koszty będziemy musieli ponieść podczas termomodernizacji. Ten ostatni element jest ważny w sytuacji, kiedy nie stać nas od razu na pełną modernizację cieplną całego budynku.

Kto może wykonywać audyt energetyczny? Nie da się tego zrobić samodzielnie bez odpowiednich uprawnień. Specjalista ma za zadanie nie tylko wskazać mostki termiczne w domu. Powinien również mieć wiedzę, aby zaproponować optymalny z punktu widzenia kosztów i wielkości oszczędności energii plan termoizolacji budynku. Poprawnie sformułowany audyt energetyczny składa się z kilku części:

• strona tytułowa audytu energetycznego budynku,
• karta audytu energetycznego budynku
• wykazy dokumentów i dane źródłowe z których korzystał audytor,
• dokumentacja inwentaryzacji techniczno-budowlanej budynku,
• ocena stanu technicznego budynku,
• dokumentacja dotycząca rozwiązań i usprawnień rekomendowanych przez audytora,
• opis techniczny rozwiązań rekomendowanych przez audytora, w tym elementy mające na celu zmniejszenie kosztów ogrzewania czy klimatyzacji i pozyskiwania ciepłej wody w budynku.

Bez tego badania bardzo trudno rozpocząć modernizację budynku do warunków energooszczędności. Dlatego najważniejsze pytanie to: Ile kosztuje audyt energetyczny? W zależności od firmy, koszty te będą się zmieniać dla różnego typu budynków. Cena świadectwa energetycznego może wynieść od 100 zł do nawet 500 zł. Samo badanie kosztuje od około 1 tys. zł do nawet 2 tys. zł. Dodatkowo trzeba jeszcze zapłacić za zdjęcia robione kamerą termowizyjną – to koszty od 200 do nawet 400 zł. Ostateczna cena zależna jest jednak od zakresu wykonywanego badania.

Błędy przy termomodernizacji domu. Czego unikać?

Błędy przy ocieplaniu domu mogą być popełniane zarówno na poziomie samego projektu, jak i w trakcie wykonywania pracy. Podstawowym błędem jest brak audytu energetycznego. Jeśli nie wiemy, gdzie ucieka najwięcej ciepła, to cała późniejsza praca może się okazać nieefektywna. Dużym błędem jest nie sprawdzenie zapisów w dokumentacji projektowej i nie zapoznanie się z warunkami wszelkich umów z wykonawcami. Warto pilnować zapisów dotyczących odpowiedzialności za ewentualne błędy ze strony ekipy remontowej. Błędem jest również brak profesjonalnego projektu termomodernizacji budynku. Odpowiednia izolacja ścian zewnętrznych i wewnętrznych, zaizolowanie nieocieplonej piwnicy czy dachu może skutkować tym, że konieczne okaże się wymienienie źródła ogrzewania. Projekt pomoże w ustaleniu kolejności wykonywanych prac. Inne błędy mogą wynikać ze źle założonych instalacji energooszczędnych, jak panele fotowoltaiczne czy wentylacja z odzyskiem ciepła. Z tego powodu warto zainwestować i wybrać sprawdzoną, renomowaną firmę do założenia tych instalacji.

Błędy podczas ocieplania budynku styropianem to:

• brak zabezpieczenia ocieplonego budynku,
• zła ocena geometrii ścian,
• nie sprawdzenie lub zbyt pobieżne sprawdzenie podłoża,
• nieoczyszczenie ścian przed położeniem styropianu do izolacji,
• brak zabezpieczenia okien i drzwi przed rozpoczęciem prac,
• zła kolejność wykonywanych prac,
• pozostawienie izolacji termicznej bez osłony.

Błędy na etapie ocieplenia elewacji budynku skutkują nie tylko złym wyglądem budynku. Może się okazać, że np. część ocieplenia odklei się lub zmniejszy się jego termoizolacyjność. W konsekwencji może okazać się, że budynek trzeba będzie ocieplać od nowa – a to generuje jeszcze większe koszty, bo poprzednie ocieplenie trzeba będzie ze ściany zewnętrznej usunąć.

Dofinansowanie do termomodernizacji domu. Program Czyste Powietrze

We wrześniu 2018 roku ruszył program rządowy o nazwie “Czyste Powietrze”. Program ten ma na celu wsparcie osób, które chcą zmodernizować swój dom. Dotacja dotyczy głównie budynków z lat 1960 – 2002, ponieważ to w tym okresie na termoizolację domu zwracano najmniejszą uwagę. Dofinansowanie ma pozwolić również na zmniejszenie ilości smogu w powietrzu w większych miastach. Dotacja dotyczy inwestycji od 7 tys zł. do 53 tys. zł – tyle według analityków wynosi całkowity koszt kompleksowej termomodernizacji domu. Osoby dopiero budują swoje mieszkanie mogą skorzystać z tego dofinansowania jedynie w zakresie wymiany lub rozbudowy źródła ciepła w domu.

Wysokość dofinansowania uzależniona jest między innymi od wysokości przychodów w rodzinie. Np. osoby, które mają dochody mniejsze niż 600 zł na osobę będą mogły skorzystać z dofinansowania nawet 90 proc. wartości remontu. Jeśli przychód na jednego członka rodziny przekracza 1600 zł, to dotacja zwróci 30 proc. wartości remontu. Co ciekawe – jeśli kogoś nie stać na pokrycie kosztów ocieplenia, może otrzymać dofinansowanie a resztę remontu pokryć z pożyczki.
W projekcie zostały określone maksymalne koszty głównych elementów termomodernizacji domów:

• ocieplenie ścian i dachu oraz prace towarzyszące – do 150 zł/m2,
• wymiana okien, okien dachowych, drzwi balkonowych i innych przeszkleń w domu – do 700zł/m2,
• zainstalowanie kotła gazowego kondensacyjnego z systemem odprowadzania spalin – do 15 tys. zł za zestaw,
• montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła – do 10 tys. zł.,
• wymiana instalacji grzewczej i ogrzewania wody – do 10 tys. zł za zestaw,
• zainstalowanie pompy ciepła w celu ogrzewania mieszkania i centralnej wody użytkowej – do 45 tys. zł za zestaw.

Ponadto podatnicy mogą odliczyć od dochodu pieniądze otrzymane w ramach dofinansowania do termomodernizacji domu jednorodzinnego. Ulga dotyczy kosztów maksymalnie do 536 tys. zł. Wnioski o odliczenie tych kosztów od podatku można składać w każdym Urzędzie Skarbowym.

Aby dowiedzieć się czy mamy szansę na otrzymanie dofinansowania, powinniśmy udać się do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska. Do wniosku należy dołączyć m.in. audyt energetyczny przygotowany przez specjalistę. Do kosztów modernizacji można zaliczyć maksymalnie 1 tys. zł opłaty za to badanie. Należy również zbierać wszelkie faktury i umowy z wykonawcami, aby móc przedłożyć je w razie potrzeby do Funduszu Ochrony Środowiska.